Kompendium wiedzy – koparki jednonaczyniowe i koparkoładowarki – klasy, przepisy, kursy, zarobki

Operatorzy maszyn budowlanych mogą liczyć na bezproblemowe zatrudnienia oraz atrakcyjne zarobki, zarówno w Polsce jak i za granicą. Praca operatora koparko-ładowarki wiąże się z dużą odpowiedzialnością, dlatego aby nim zostać, należy spełniać szereg wymogów, odbyć odpowiednie szkolenie oraz zdać egzamin Państwowy przed komisją Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego (w skrócie IMBiGS). Dowiedz się, z czym wiąże się praca operatora koparki oraz koparko-ładowarki, co należy zrobić aby nim zostać oraz na jakie zarobki może liczyć, w Polsce i za granicą.

Operator koparkoładowarki – krótki opis zawodu

Jak podaje oficjalna definicja zawodu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia, zawód operatora koparko-ładowarki ma charakter usługowy, związany ze specjalistycznymi robotami ziemnymi oraz pracami pomocniczymi w budownictwie i górnictwie. Celem pracy operatora w głównej mierze są:

• Wykonywanie wykopów ziemnych,
• Załadunek i przemieszczenia mas ziemnych,
• Odspajanie i przewożenie urobku,
• Sortowanie i rozmieszczanie materiałów na terenie składowania,
• Wykonywanie pomocniczych prac przeładunkowych i transportowych,
• Prace porządkowane na terenie objętym pracami (np. placu budowy),
• Kontrola stanu technicznego i odpowiedzialność za prawidłową pracę koparko-ładowarki,

Operator koparki – krótki opis zawodu

Charakterystyka zawodu operatora koparki jest w wielu elementach zbieżna z charakterystyką dla operatora koparko-ładowarek, jednak w większej mierze skupia się na pracach związanych z wykopami, biorąc jednak też udziału w zadaniach związanych z przeładunkiem, rozmieszczaniem materiałów oraz porządkowaniem obszaru roboczego, choć w mniejszym stopniu jak koparko-ładowarki.

Zadaniami operatora koparki w głównej mierze są:

• wykonywanie ziemnych prac budowlanych przy budowie obiektów podziemnych i naziemnych;
• wykonywanie wszelkich wykopów, np. pod kanalizację, budynki mieszkalne, przemysłowe i usługowe,
• wykonywanie rowów i kanałów wodnomelioracyjnych,
• zbieranie i profilowanie skarp i nasypów,
• wydobywanie żwiru, piasku i innych materiałów kopalnych,
• zrywanie nawierzchni drogowych,
• wywożenie ziemi, piasku i kamieni na miejsce zwałki,
• załadowywanie i rozładowywanie ciężarówek i kontenerów,
• przygotowywanie terenu robót, tj. oczyszczanie z kamieni, drzew, krzewów, wyrównywanie powierzchni itp.

Praca operatorów koparek i koparko-ładowarek, zależy od pracodawcy oraz obsługiwanych inwestycji może odbywać się w trybie jedno-, dwu- lub trzyzmianowym.

Operator = wiedza i odpowiedzialność

Operatorzy koparek i koparko-ładowarek, podobnie jak innych ciężkich sprzętów budowlanych, ponoszą pełną odpowiedzialność za bezpieczeństwo osób znajdujących się w polu operacyjnym ich pracy. Maszyny tego typu charakteryzują się dużymi gabarytami oraz masą całkowitą, dlatego stanowią poważne zagrożenie w przypadku kolizji z inną maszyną bądź człowiekiem. Dodatkowo, operator musi posiadać wiedzę techniczną pozwalającą mu na ocenę prawidłowości działania sprzętu, którym operuje, aby w czas wyłapywać i odpowiednio reagować na ewentualne nieprawidłowości.

W wielu firmach operatorzy są również w pełni odpowiedzialni za bieżący stan techniczny maszyn, którymi operują, co oznacza ich regularne czyszczenie oraz prace konserwacyjne, a często również drobne naprawy.

Czy warto wybrać zawód operatora koparki lub koparkoładowarki?

Zawód operatora koparki oraz koparko-ładowarki został wpisany na listę zawodów deficytowych, według „Barometru zawodów”, powstającego na zlecenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Deficyt wywołany został dawnymi niskimi stawkami godzinowymi pracy operatora oraz koniecznością pracy w ciężkich warunkach, często związanych z bezpośrednim zagrożeniem zdrowia i życia operatora. Rzeczony deficyt spowodował odwrócenie tendencji powodując, iż operatorzy są obecnie poszukiwanymi, dobrze opłacanymi pracownikami, których zarobki rosną proporcjonalnie do doświadczenia i umiejętności.

grafika – mapa z portalu https://barometrzawodow.pl/ dla grupy, w skład której wchodzą operatorzy koparek i koparko-ładowarek (dostęp na dzień 27.04.2022 r.)

Jeżeli więc poszukujesz dla siebie odpowiedniego zawodu lub chcesz zmienić dotychczasowy, a spełniasz wymagania stawianie kandydatom na operatorów oraz jesteś gotowy przystąpić do kursu i zdać egzamin państwowy, i nie przeszkadzają Tobie trudne warunki pracy, to tak, zdecydowanie powinieneś rozważyć wybranie zawodu operatora koparek lub koparko-ładowarek.

Jak wygląda kurs na koparkę i koparkoładowarkę, czyli jak zostać operatorem

Pracę operatorów maszyn budowlanych, w tym koparek i koparko-ładowarek, reguluje Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 20 września 2001 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz.U. 2018 poz. 583).

Zgodnie z rzeczonym Rozporządzeniem, aby móc podjąć zawód operatora, konieczne jest odbycie kursu w certyfikowanej jednostce szkoleniowej.

Klasy koparek (uprawnień na koparki) oraz koparkoładowarek

Wyróżnia się następujące typy uprawnień na koparki i koparko-ładowarki:

• kurs na operatora koparek jednonaczyniowych klasy I – dotyczy koparek o dowolnej masie eksploatacyjnej,
• kurs na operatora koparek jednonaczyniowych klasy III – dotyczy koparek o masie eksploatacyjnej do 25 ton,
• kurs na operatora koparko-ładowarek klasy III – dotoczy wszystkich typów koparkoładowarek, bez ograniczenia mocy i masy eksploatacyjnej,

Na zdjęciach koparki i koparko-ładowarka, odpowiednio według klas: I klasa koparek, III klasa koparek, III klasa koparek, III klasa koparko-ładowarek

Czas trwania kursów na koparki i koparkoładowarki

Czas trwania kursów na koparki i koparkoładowarki uzależniony jest od klasy maszyn, na które chcemy zdobyć uprawnienia:

• kurs na koparki jednonaczyniowe klasy I – 16 godzin zajęć teoretycznych i 25 godzin zajęć praktycznych,
• kurs na koparki jednonaczyniowe klasy III – 52 godziny zajęć teoretycznych i 82 godziny zajęć praktycznych,
• kurs na koparkoładowarki klasy III – 52 godziny zajęć teoretycznych i 82 godziny zajęć praktycznych,

Każdy kurs na operatora kończy się egzaminem przez komisją IMBiGS, a zdanie z pozytywnym wynikiem skutkuje otrzymaniem książeczki operatora maszyn budowlanych z adekwatnym wpisem o posiadanych uprawnieniach.

zdjęcie – aktualnie obowiązujący wzór Książki Operatora Maszyn Roboczych

zdjęcie – poprzednio obowiązujący wzór Książki Operatora Maszyn Roboczych (nadal uznawany)

Ceny kursów na operatora koparki lub koparko-ładowarki wahają się, w zależności od regionu Polski, od 1400 do 2500 zł. Do ceny kursu należy doliczyć koszt egzaminu (ok. 250 zł) oraz badań lekarskich (ok. 150 zł). Istnieje wiele sposób na dofinansowanie kursu na operatora koparki lub koparko-ładowarki, oferowanych przez lokalne urzędy pracy lub ogólnopolskie Biuro Usług Rozwojowych (BUR) realizujące programy ogólnopolskie lub wybranych regionów kraju. Poziom dotacji może wynieść nawet 80% ceny kursu.

Sprawdź obecnie dostępne programy dofinansowań w ATC – https://www.atcgrupa.pl/dotacje-do-kursow/

Wybierz odpowiednią szkołę!

Wybierając szkołę warto zwrócić szczególną uwagę na:

• zawartość ceny kursu (czy wliczony jest egzamin, badania, książeczka operatora),
• czy szkoła posiada własny poligon manewrowy,
• czy szkoła posiada własnych, doświadczonych instruktorów,
• czy szkoła oferuje pomoc przy wnioskowaniu o dofinansowanie do kursu,
• czy szkoła posiada odpowiednie zaplecze do prowadzenia zajęć dydaktycznych,
• czy szkoła udostępnia materiały szkoleniowe,
• czy szkolenie teoretyczne można odbyć w formie zdalnej (e-learning),
• czy szkoła oferuje dodatkowe udogodnienia, np. własny parking, infrastrukturę dostosowaną do osób niepełnosprawnych etc.

Wszystkie ośrodki szkoleniowe ATC Grupy spełniają wszystkie powyższe założenia, oferując kursantom najwyższy poziom szkolenia oraz infrastruktury szkoleniowej.

Zdjęcia – place manewrowe w ośrodkach ATC Grupa podczas szkolenia kandydatów na operatorów.

Szczegółowe informacje o każdym z kursów prowadzonym w ATC Grupa znajdziesz pod poniższymi linkami:

https://www.atcgrupa.pl/kurs/kurs-na-operatora-koparkoladowarki-wszystkie-klasy-iii/

https://www.atcgrupa.pl/kurs/kurs-na-operatora-koparki-jednonaczyniowej-do-25-ton-klasy-iii/

https://www.atcgrupa.pl/kurs/kurs-na-operatora-koparki-jednonaczyniowej-klasy-i/

Wymagania względem operatora koparki i koparko-ładowarki

Względem kandydata na operatora stawia się określone wymagania formalne, pozwalające mu na przystąpienie do kursu i egzaminu, a następnie wykonywanie zawodu operatora, mianowicie:

• ukończone 18 lat,
• minimalnie podstawowe wykształcenie,
• aktualne świadectwo lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu operatora,

Dodatkowo, aby operator profesjonalnie, bezpiecznie i efektywnie wykonywał swoją pracą, powinien wykazywać się szeregiem cech, np.:

• podstawową wiedzą w zakresie fizyki, aby móc przewidzieć, czy maszyna będzie w stanie udźwignąć dany ciężar przy danym wysięgu ramienia, czy maszyna będzie mogła pracować pod danym kątem etc.
• umiejętność szybkiego podejmowania decyzji, ponieważ sytuacja na placu roboczym wiąże się z wieloma niebezpieczeństwa oraz szybkimi, często nieprzewidywalnymi zmianami warunków,
• wysoką koncentracją i odpornością na rozpraszające bodźce zewnętrzne,
• myśleniem przestrzennym,
• odpowiedzialnością za siebie oraz innych uczestników prac,

Ile zarabia operator koparki?

Jak podaje portal wynagrodzenia.pl (dostęp na dzień 27.04.2022 r.), mediana zarobków na stanowisku operatora koparki wynosi 5 050 zł brutto. Połowa operatorów koparek otrzymuje wynagrodzenie od 4 010 zł do 6 030 zł brutto. 25% operatorów zarabia poniżej 4 030 zł brutto, natomiast pozostała grupa 25%, dotycząca najbardziej doświadczonym operatorów, może liczyć na pensje przekraczające 6 030 zł brutto.

źródło: https://wynagrodzenia.pl/moja-placa/ile-zarabia-operator-koparki (dostęp na dzień 27.04.2022 r.)

Ile zarabia operator koparko-ładowarki?

Jak podaje portal wynagrodzenia.pl (dostęp na dzień 27.04.2022 r.), mediana zarobków na stanowisku operatora koparko-ładowarki wynosi 4 230 zł brutto. Połowa operatorów koparek otrzymuje wynagrodzenie od 3 620 zł do 5 310 zł brutto. 25% operatorów zarabia poniżej 3 620 zł brutto, natomiast pozostała grupa 25%, dotycząca najbardziej doświadczonym operatorów, może liczyć na pensje przekraczające 5 310 zł brutto.

źródło: https://wynagrodzenia.pl/moja-placa/ile-zarabia-operator-koparko-ladowarki (dostęp na dzień 27.04.2022 r.)

Operator koparki i koparko-ładowarki za granicą – praca i zarobki

Zestawiając zarobki operatorów koparek i koparko-ładowarek w Polsce z krajami zachodniej Europy można zauważyć, że Polsce nadal daleko do standardów europejskich. Wynagrodzenia dla operatorów za granicą za zdecydowanie wyższe, dochodząc do poziomu nawet 3 000 euro na rękę, co przy obecnym kursie stanowi równowartość 14 100 zł netto. Jak zostało przedstawione powyżej, najlepiej opłacani operatorzy koparek w Polsce mogę liczyć na zarobki rzędu 5 000 zł netto.

Kraje, w których szczególnie poszukuje się doświadczonych operatorów koparek i koparko-ładowarek, to:

• Norwegia
• Szwajcaria
• Austria
• Holandia
• Szwecja
• Belgia
• Islandia
• Anglia
• Australia
• Irlandia